RotavirusRotavirus - nguyên nhân phổ biến nhất gây tiêu chảy cấp nặng ở trẻ nhỏ trên toàn thế giới .

Đó là lý do khi Rotavirus gõ cửa, các mẹ đều rất bối rối và đành chăm sóc con theo kinh nghiệm, dẫn đến những điều biến chứng vô cùng đáng tiếc.

Dưới đây là một vài quan niệm "ngây thơ" về loại vi-rút cứng đầu này

 

 

 

 

Quan niệm 1: "Con tôi sống trong môi trường sạch sẽ và bú mẹ đầy đủ sẽ không bị tiêu chảy"?

Sự thật: Tiêu chảy cấp là căn bệnh thường gặp nhất ở trẻ nhỏ. Tiêu chảy còn là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ hai ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Trong đó Rotavirus là tác nhân chính gây tiêu chảy cấp nhập viện ở trẻ nhỏ2 với triệu chứng chủ yếu là tiêu chảy, ói mửa và có thể sốt.

Rotavirus rất dễ lây nhiễm qua đường phân-miệng hay tay-miệng và đề kháng với hầu hết chất tẩy rửa thông thường. Virus được thải ra ngoài theo phân của người bệnh và tồn tại rất lâu trong phân, ở bàn tay, trên sàn nhà, các đồ vật… bị nhiễm và rất dễ dàng lây nhiễm cho bé khi bé tiếp xúc với các đồ vật trên và đưa vào miệng..

Phần lớn các trường hợp tiêu chảy cấp do Rotavirus gặp ở giai đoạn trẻ từ 6 tháng đến 2 tuổi 2, một giai đoạn rất nguy hiểm cho đa số trẻ nhỏ.

Thực tế cũng có rất nhiều trẻ bị nhiễm Rotavirus trước 6 tháng tuổi, thậm chí trước 3 tháng tuổi.

Tại Việt Nam, lứa tuổi thường gặp nhất là 3 đến 17 tháng tuổi3.

Quan niệm 2: "Trẻ nào mà chẳng bị tiêu chảy và nếu bị thì uống bù nước sẽ hết".

Sự thật: Tiêu chảy do nhiều nguyên nhân gây ra như do vi khuẩn, virus, ngộ độc thực phẩm, rối loạn đường tiêu hóa….Trong số đó thì tiêu chảy cấp do Rotavirus chiếm tỉ lệ hơn 50% so với các nguyên nhân khác.

Tại Việt nam, cứ 2 trẻ nhập viện vì tiêu chảy cấp thì có một trường hợp là do Rotavirus3.

Khi trẻ bị tiêu chảy do rotavirus ngoài việc tiêu chảy nhiều lần còn kèm theo nôn ói làm cho việc bù nước bằng đường uống rất khó khăn. Nếu không được điều trị kịp thời và bù nước đúng cách, trẻ bị suy kiệt nhanh chóng thậm chí có thể tử vong. Hiện nay, mỗi năm thế giới có đến 453.000 trẻ em tử vong do nhiễm Rotavirus, chiếm 29% số ca tử vong do tiêu chảy ở trẻ dưới 5 tuổi4. Trẻ càng nhỏ, các triệu chứng càng nặng và cha mẹ tuyệt đối không được chủ quan.

Quan niệm 3: Cho bé uống thuốc cầm tiêu chảy sẽ nhanh hết tiêu chảy

Sự thật: Thuốc cầm tiêu chảy không tiêu diệt được rotavirus, mà có thể gây táo bón, khô miệng, chướng bụng, nếu quá liều có thể gây liệt ruột.

Vì vậy không được sử dụng thuốc cầm tiêu chảy trong trường hợp này. Tiêu chảy cấp do rotavirus do siêu vi trùng gây ra nên hiện nay chưa có trị liệu đặc hiệu, vì vậy kháng sinh không có tác dụng đối với bệnh.

Việc điều trị bệnh chủ yếu là bù nước và muối đề phòng biến chứng mất nước ở trẻ. Cần theo dõi phát hiện các dấu hiệu mất nước để kịp thời đưa trẻ nhập viện.

Quan niệm 4: Chỉ cần cầm được tiêu chảy bé sẽ không bị mất nước, vì thế không cần phải bù nước, bù điện giải.

Sự thật: Việc quan trọng nhất khi bé bị tiêu chảy cấp do Rotavirus là phải bù nước cho bé, chứ không phải nghĩ cách cầm tiêu chảy bằng thuốc hay biện pháp dân gian.

Do tiêu chảy có thể lên đến 10-20 lần/ ngày5 kèm với nôn ói nên việc bù nước bằng đường uống trở nên khó khăn. Trong trường hợp tiêu chảy do Rotavirus, cán bộ y tế thường bù nước và điện giải cho bé bằng đường truyền tĩnh mạch.

Cần phát hiện nhanh triệu chứng của tiêu chảy cấp do Rotavirus để có biện pháp bù nước kịp thời & đúng cách cho trẻ

Quan niệm 5: Khi bé bị tiêu chảy nhiều lần trong ngày, cho bé ăn ít lại hoặc không ăn thì tiêu chảy sẽ ít hơn.

Sự thật: Trong những trường hợp này bạn cần cho trẻ uống nhiều nước hơn bình thường như nước đun sôi để nguội, nước khoáng (không có gas), nước dừa tươi, nước canh rau hoặc cho trẻ uống nước biển khô ORESOL theo chỉ dẫn của thầy thuốc. Cho trẻ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng như bình thường, phù hợp theo lứa tuổi của trẻ.

Nên chia nhỏ bữa ăn làm nhiều lần, đút chậm bằng muỗng vì trẻ dễ bị ói. Nếu trẻ ói, cho trẻ nghỉ một chút rồi đút lại. chậm rãi hơn. Tiếp tục cho trẻ bú mẹ, nếu trẻ bú bình thì cần vệ sinh bình, núm vú và dụng cụ pha sữa kỹ.

Quan niệm 6: Bé không chịu uống nước, cứ khóc khi mẹ cho uống nước. Điều đó nghĩa là cơ thể bé vẫn đủ nước, không cần ép con uống nữa.

Sự thật: Tiêu chảy cấp do Rotavirus khiến bé mất nước nhanh chóng do nôn, ói, đi tiêu chảy nhiều lần trong ngày. Nếu bạn chủ quan không bù nước cho bé sẽ gây mất nước nghiêm trọng, nguy hiểm đến tính mạng.

Bạn có thể "chẩn đoán" chính xác trẻ bị mất nước với các dấu hiệu: đi tiểu ít hoặc không đi tiểu, khóc không có nước mắt, da, miệng khô, mắt trũng, trẻ mệt mỏi, quấy khóc. Lúc này, bạn nên đưa trẻ đến bệnh viện để truyền dịch ngay, không tự chăm sóc trẻ tại nhà.

Quan niệm 7: "Muốn uống ngừa Rotavirus thì uống lúc nào chẳng được"?

Sự thật:Rotavirus Hiên nay, chủng ngừa vẫn là biện pháp chủ động và hữu hiệu nhất giúp trẻ phòng tránh Rotavirus. Tại Việt Nam, trẻ có thể bị nhiễm rotavirus ngay từ 3 tháng tuổi 3, vì vậy nên cho trẻ uống ngừa Rotavirus càng sớm càng tốt, bắt đầu từ lúc bé 6 tuần tuổi và cần hoàn tất liệu trình trước 6 tháng tuổi càng sớm càng tốt.

Uống ngừa rotavirus sớm giúp trẻ có đầy đủ miễn dịch bào vệ chống rotavirus trước khi bước vào thời kỳ nguy cơ cao nhiễm rotavirus từ 6 -24 tháng tuổi.

Hiểu để phòng ngừa tiêu chảy cấp do Rotavirus

Tiêu chảy cấp do Rotavirus là bệnh thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi và có thể đe dọa tính mạng con yêu của bạn nhưng có thể phòng ngừa được. Hãy tìm hiểu về Rotavirus giúp bạn bảo vệ cuộc sống của con yêu bằng cách trang bị cho mình những kiến thức vững vàng về bệnh và cách phòng ngừa để bệnh không còn là gánh nặng cho gia đình, y tế và xã hội. Càng có nhiều người hiểu biết về Rotavirus, gánh nặng do Rotavirus gây ra cũng giảm đi.

Tài liệu tham khảo:

1. Pediatric Infect Disease J. 2006; 25: 37-40

2. Parashar, U. D., Hummelman, E. G., Bresee, J. S., Miller, M. A. and Glass, R. I. (2003). Global illness and deaths caused by rotavirus disease in children. Emerg Infect Dis 9(5): 565-72.

3. Nguyen Van Man et al. Epidemiological Profile and Burden of Rotavirus Diarrhea in Vietnam- 5 years of Sentinel Hospital Surveillance. JID 2005; 192:S127-32

4. Tate JE, et al. 2008 estimate of worldwide Rotavirus-associated mortality in children under 5 years before the introduction of universal vaccination programmes: a systematic review and meta-analysis. Lancet Infectious Diseases. 2012;12:136-41’

5. Lancet Infect Dis 2004; 4: 91-99

Code: NP-VN-GVX-OGM-220001 ADD: 09/2022